ნუგზარ შატაიძე – „კაპიკი გაკაპიკებულა ანუ ევროპაში რა მინდოდა“

ამ ბედობაზე გოზინაყის კნატუნთან ერთად შატაიძის კითხვა დამებედა. რომ გითხრათ, აღფრთოვანებული ვარ ამ ამბით-მეთქი, მოგატყუებთ. მაგრამ მე „ბედობის“ არ მჯერა და კაცმა რომ თქვას, არც თუ ცუდი მოთხრობა გამომადგა.

ამბავი იმაზეა ავტორი ერთ პაპანაქება აგვისტოში ევროპაში რომ „წაშავჭირდა“. მე კიდევ ძალიან მომწონს ის ნაწარმოებები, სადაც თვითირონია და იუმორი კარგადაა შეზავებული, ამ მხრივ არაფერი დაეწუნება. თემაც ისეთია, აქტუალური. ჭარმაგი ქართველები ევროპაში სამოგზაუროდ წავიდნენ. სამოგზაუროდ რა, აი გერმანიიდან ავტომობილი რომ ჩამოჰყავთ, სხვადასხვა ქვეყანას მანქანით გადაჰკვეთენ, მერე გზიდან რასაც დაინახავენ, მოგზაურობას რომ უწოდებენ, ეგ ამბავია. პრინციპში მოგზაურობაა, რას გადავეკიდე.

მოკლედ, წავიდნენ. უკვირთ გერმანიული სისუფთავე, მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნება, საათივით აწყობილი ქვეყნები. მოთხრობა 2003 წელს არის დაწერილი, ეს მოგზაურობა რამდენიმე წლით ადრე (სამოქალაქო ომის შემდეგ) იყო. ამას იმიტომ აღვნიშნავ, ახლა რომ წასულიყო, ალბათ, ასეთ კონტრასტს ვერ დაინახავდა. სხვა თუ არაფერი, თბილისი გადამწვარი აღარაა და არც ჩოლოქის საბაჟო (თუ რაც ერქვა) აღარ არსებობს. ამის გამო რამდენიმე ეპიზოდი ძალიან გაზვიადებული მეჩვენა და მწერლის ემოციების სიმძაფრე ყალბად მომეჩვენა. თუმცა, იმ დროისთვის შეიძლება ასეც ყოფილიყო.

როცა საკმარისი ფული არ გაქვს, თანაც ამხელა გზაზე მანქანით მგზავრობ და კარავში გძინავს, ისე იღლები. გარემოს აღქმა გიჭირს, ამიტომაც ეჩვენება ვენეცია სიკდილის ქალაქად.

„ვენეციაში გებულობ, რომ სიკვდილს შმორის სუნი ჰქონია. სწორედ ეს სუნი უდის ერთი შეხედვით მიტოვებულ, დანესტიანებულ სახლებს, თანამედროვე რესტორნებსა და სასტუმროებს. ამ სუნით არის აქოთებული მისი ქუჩები, მოედნები და დამპალი წყლით სავსე არხები.“

ამ წინადადებებს ისეთი გაოგნებული ვკითხულობდი. არადა, ვინც კი ყოფილა ვენეციაში, ამ ქალაქით აღფრთოვანებული ჩამოვიდა. მერე მივხვდი, ამათაც ადამიანურად რომ ემგზავრათ, ნორმალურ სასტუმროში გაეთიათ ღამე, სხვანაირად აღიქვამდნენ იქაურობას.

ნაწარმოებში სხვადსხვა ეპიზოდია ჩართული, რამაც ავტორის ყურადღება მიიპყრო მოგზაურობისას და რაც იმ დროს გაახსენდა. ზოგიერთი მათგანი გაწელილია, თუმცა გარკვეულ აქცენტებს გაკეთებინებს. სხვადასხვა ტრადიციის, რელიგიისა და შეხედულების მქონე ადამიანების ქცევა ხშირად ძალიან ჰგავს ერთმანეთს, მიუხედავად ამისა, ჩვენსა და განვითარებულ ქვეყნებს შორის მაინც ძალიან დიდი კონტრასტია. კაპიკი გაკაპიკებულა საკაპიკეში ჩაკაპიკებულაო, ბოლოს ასე მთავრდება. ყველა მიდის, ზოგი „მგზავრობს“, ზოგი „მოგზაურობს“, ხედავენ იქაურ ცივილიზაციას, აქ ჩამოსულები კი რამდენად ცდილობენ გარემოს შეცვლას, ეს უკვე სხვა საკითხია.